Damga vergisi, resmi sözleşmeler ya da belgeler üzerinden alınan, Türkiye vergi sisteminin en önemli gelir kalemlerinden biridir. Kişi ya da kurumlar arasında yapılan tüm işlemlerin resmiyet kazanması için gerekli olan bu belgeler, önceden belirlenen bir oranda damga vergisine tabidir.
Makbuzlardan finansal taahhütlere, kira kontratlarından sözleşmelere kadar pek çok belge üzerinden alınan damga vergisi, belge türüne göre farklı oranlarda alınmaktadır. Peki, damga vergisi nedir, nasıl hesaplanır? İşte yanıtı…
Damga Vergisi Nedir?
Damga vergisi, kişi ya da kurumlar arasında yapılan hukuki işlemlere resmiyet kazandıran belgeler üzerinden alınan, dolaylı vergi türlerinden biridir. Yazılarak imzalanan veya imza yerine geçen işaretleri üzerinde barındıran, herhangi bir durumu ispatlamak ve belgelemek amacıyla düzenlenen evraklar, damga vergisine tabidir.
Damga vergisi nedir sorusuna yanıt verildikten sonra, günümüzde yaygın şekilde kullanılan elektronik imza ile onaylanan belgelerin de bu vergiye tabi olduğunu belirtmek gerekir. Bir kağıdın damga vergisine tabi olabilmesi için aşağıdaki şartların varlığı aranır:
- İbraz edilebilir,
- İmzalanabilir,
- İmza yerine geçen işaretlerin olması,
- Hukuki hüküm taşıması,
gerekir. Bu nedenle ticari yaşamda kullanılan her türlü resmi evrak, sözleşme, taahhütname ya da beyanname, damga vergisine konu olmaktadır.
Damga Vergisi Oranları 2025
Damga vergisi oranları, doğrudan belgenin türü ve yapılan işlemin niteliğine göre belirlenmektedir. 488 Sayılı Damga Vergisi Kanunu’nda açıkça yer alan oranlar, nisbi (orana dayalı) ve maktu (miktara dayalı) olacak şekilde belirlenir. Damga vergisi oranları 2025 yılında bazı önemli belgeler için şu şekildedir:
- Mukavelenameler, taahhütnameler ve temliknameler: Binde 9,48
- Kira mukavelenameleri (Mukavele süresine göre kira bedeli üzerinden): Binde 1,89
- Abonelik sözleşmeleri: Binde 9,48
- Tahkimnameler: 672,40 TL
- Sulhnameler: 672,40 TL
- Konşimentolar: 136,10 TL
- Bilançolar: 518,20 TL
- Gelir tabloları: 247,40 TL
- Gümrük idarelerine verilen özet beyan formları: 100,40 TL
- Makbuzlar: Belge türüne göre binde 7,59 ve 9,48 arası değişir
- Vergi beyannameleri: Vergi türüne göre 329,30 TL – 898,20 TL arası değişir
Damga vergisi oranlarının tamamı için TÜRMOB web sitesinin ilgili alanları incelenebilir. Oranlar, nisbi ve maktu olmak üzere belge türü, işlem çeşidi ve diğer konulara göre değişiklik göstermektedir.
Damga Vergisi Nasıl Hesaplanır?
Damga vergisi, sözleşme türü, belge çeşidi gibi farklı unsurlara göre hesaplanmaktadır. Oranlar bu unsurlara göre değişiklik gösterdiğinden dolayı “damga vergisi nasıl hesaplanır” sorusuna yanıt olarak farklı işlemler öngörülebilir. Örneğin ücretlerde damga vergisi oranı binde 7,59 olarak uygulanır. Damga vergisine matrah olan tutar ise brüt ücrettir. Buna göre hesaplama şu şekilde yapılacaktır:
- Damga Vergisi: Matrah x 0,00759
- Brüt ücretin 30.000 TL olması durumunda damga vergisi 227,70 TL olarak hesaplanacaktır.
Diğer belge türlerinde vergi matrahı, evraka konu olan tutarın brüt ücretini ifade etmektedir. Buna göre damga vergisi hesaplama adımları, ilk maddede yer alan formül üzerinden oranlar değiştirilerek yeniden sağlanabilir.
Damga Vergisi Nasıl Ödenir?
Damga vergileri, kanunun öngördüğü farklı şekillerde yapılacak işlemlerle ödenmektedir. Bunlar sırasıyla şu şekildedir:
- Pul yapıştırılması,
- Makbuz karşılığı,
- İstihkaktan kesinti,
- Basılı damga konulması.
Damga vergisi; aşağıdaki kağıtlar için basılı damga konulması şekliyle ödenebilmektedir:
- Makbuz ve ibra senetleri,
- Ulaştırmayla ilgili kağıtlar,
- Faturalar,
- Elektrik, doğalgaz, su ve telefon abonman sözleşmeleri,
- Maliye Bakanlığı’ndan izin almak kaydıyla vergiye tabi olan tüm kağıtlar,
- Basılı damga vurulacak olan evrakların vergisi, %5 eksiği ile peşin olarak ödenmektedir.
Damga vergisi, aşağıdaki koşulların sağlanması halinde makbuz verilmesi şekliyle de ödenebilmektedir:
- Maliye Bakanlığı’nca onaylanan mükellefler, kurum ya da kuruluşlar tarafından bir aylık dönemde düzenlenen kağıtların vergisi, ertesi ayın 26. günü akşamına kadar vergi dairesine beyannameyle bildirilir ve ödenir.
- Yukarıdaki maddede yer alan durum haricindeki diğer işlemlerde, kağıdın düzenlenmiş olduğu tarih itibariyle 15 gün içerisinde damga vergisi beyannamesi verilir ve aynı süre içerisinde ödenir.
Damga Vergisine Tabi Belgeler Nelerdir?
Damga vergisine tabi olan kağıtlar, oran tablosunda açıkça belirtilmiştir. Damga Vergisi Kanunu’na göre sözleşmeler, makbuzlar, kararlar, konşimentolar vb. tüm resmi evraklar vergiye tabidir. Damga vergisine tabi belgeler nelerdir? İşte yanıtı:
- Elektrik ve doğalgaz piyasası satış sözleşmeleri
- Emtia senetleri, makbuz senedi, rehin senedi, taşıma senedi
- Fesihnameler
- Gayrimenkul satış vaadi sözleşmeleri
- Hazinenin taşınmazlarına ilişkin sözleşmeler
- İhale kararları
- İkinci el araç satış ve devir sözleşmeleri
- İnşaat taahhüt ve danışmanlık hizmet sözleşmeleri
- Kamu ihalelerine ilişkin sözleşmeler
- Kefalet, teminat ve rehin senetleri
- Kira mukavelenameleri
- Konşimentolar
- Meclis ve resmi heyetlerden gelen kararlar
- Mukavelenameler, taahhütnameler ve temliknameler
- Ödünç alınan paralar için verilen makbuzlar
- Resmi dairelere yapılan ödemelere ilişkin makbuzlar
- Tahkimnameler, sulhnameler
- Ticari belgeler (Menşe şahadetnameleri, bilançolar, gelir tabloları)
- Turist rehberliği sözleşmeleri
- Tüketicinin Korunması Kanunu kapsamındaki sözleşmeler
- Vergi beyannameleri
Damga Vergisi Beyanname Verme Süresi Nedir?
Damga vergisi, aylık olarak ödenen dolaylı bir vergi türüdür. Sürekli damga vergisi mükellefiyeti olan kişi ve kurumlar, makbuz karşılığı ödenmesi gereken belgelere ilişkin olarak işlemin yapıldığı dönemi izleyen ayın 26. günü akşamına kadar beyanname vermekle mükelleftir. İşletmeler, aynı sürede damga vergisini ödemek zorundadır.
Damga vergisi beyannamesi, sürekli mükellefiyeti bulunmayanlar için makbuz karşılığı ödenmesi gereken evraklara ilişkin olarak kağıdın düzenlendiği tarihi izleyen 15 gün içerisinde verilmelidir.
Damga Vergisi Beyanname Vermeme Cezası 2025
Damga vergisi beyanname vermeme cezası, 213 Sayılı Vergi Usul Kanunu’nun “özel usulsüzlük cezası gerektiren fiil” kategorisinde açıklanmıştır. Buna göre VUK Madde 355’te maktu vergilerde ilgili tutarın %50’si, nispi vergilerde ise %10 oranında özel usulsüzlük cezası kesilmektedir.
Ancak ilgili kanunda her bir kağıt için kesilecek özel usulsüzlük cezasının 57 TL’den daha düşük olamayacağı belirtilmiştir. Bu düzenleme, vergi ile alakalı güvenliği sağlamak ve kişi ya da kurumların yükümlülüklerini zamanında yerine getirmesini teşvik etmek amacıyla Maliye Bakanlığı tarafından kanunlar yardımıyla uygulanmaktadır.
Argist: Gelir-Gider Takibini Kolaylaştırmanın En İyi Yolu!
Bir işletmenin sağlıklı büyüyebilmesi ve sürdürülebilir bir finansal yapıya sahip olması için muhasebe süreçlerinin doğru yönetilmesi şarttır. Tüm mali hareketlerinizi tek bir ekrandan kolayca takip etmek istiyorsanız, Argist’in sunduğu tüm akıllı çözümleri deneyebilirsiniz. Gelir-gider takibini anlık olarak görüntülemek, cari hesapları yönetmek ve işletmenin finansal gücünü artırmak için, 15 gün ücretsiz deneme özelliğiyle Argist’in sunduğu tüm modülleri inceleyebilirsiniz.
